Adoptie sensitieve hulpverlening

Regelmatig krijg ik de vraag of (witte) niet geadopteerde hulpverlener (zonder adoptie achtergrond) wel de juiste hulpverleners zijn voor interlandelijke geadopteerden.

Persoonlijk denk ik dat de geschiktheid van een hulpverlener voor geadopteerden afhangt van de individuele behoeften van de persoon (met een adoptie achtergrond) die hulp zoekt.

Sommige geadopteerden voelen zich meer op hun gemak bij mede geadopteerden, o.a. doordat ze beide "spreken" vanuit een geleefde of doorleefde ervaring. Terwijl andere geadopteerden, in het stadium van het proces waarin zij zich bevinden, meer baat ervaren bij een hulpverlener zonder adoptie achtergrond. Soms is een mede geadopteerde nog te confronterend. Ook de mate van identificatie speelt een rol, identificeert de geadopteerde zich (volledig) met de adoptie identiteit of is er nog een verbinding naar het oorspronkelijke deel en/of identiteit.

Het raadzaam dat hulpverleners zonder adoptie- en/of migratie achtergrond zich verdiepen in de geleefde en doorleefde ervaringen van geadopteerden en professionals met een adoptie achtergrond. En dat ze kennis hebben van een adoptie sensitieve benadering. Bijvoorbeeld door het lezen van wetenschappelijk onderzoek, artikelen, podcasts, lezingen, workshops etc. die zijn ontstaan vanuit het perspectief van geadopteerden. Een concreet voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld het boek "vragen over adoptie; anamneselijst voor hulpverleners van Ruth Willems dat een adoptie sensitieve intake bevordert. De nadruk van het verdiepende onderzoek zou moet liggen op de oorzaken en adoptie specifieke invloeden van de primaire verwonding en het bieden van sensitieve zorg die aansluit bij de complexiteit van afstand en adoptie.

Daarnaast is het ook belangrijk voor de hulpverlener met een adoptie achtergrond om te beseffen dat de geleefde of doorleefde ervaring an sich ook niet voldoende is, ook deze zal zich in het bovenstaande moet gaan verdiepen en niet enkel en alleen vanuit zijn eigen ervaring de hulpverlening aanbieden.

Wat een waardevolle toevoeging kan zijn is kennis en kunde vergaren via wetenschappers en hulpverleners met een achtergrond die gerelateerd is aan adoptie zoals opgroeien zonder bloedverwanten, verlies en rouw, verplaatsing en migratie en de primaire moederwond, pre verbaal trauma en vroegkinderlijk trauma van toegevoegde waarde zijn. En de mate van adoptie sensitiviteit van de hulpverlener is natuurlijk ook een bepaalde factor.

We zien in de adoptie sensitieve hulpverlening dat de primaire verwonding bij geadopteerden, in de meeste gevallen, niet door adoptie an sich wordt veroorzaakt. Maar door de ingrijpende ervaring van de scheiding tussen moeder en kind, effecten van de (meerdere) verplaatsing(en) en migratie tijdens de baby of kindertijd. En uiteindelijk de plaatsing in het adoptiegezin in een land aan de andere kant van het land en of de wereld. Een geadopteerde verliest door de verplaatsing of migratie zijn of haar beschermjas en komt in een omgeving waar niets en niemand lijkt de oude vertrouwde omgeving. Bij interlandelijke adoptie komt hierbij ook nog het verlies van de afstamming die vaak een ander uiterlijk, gedragingen, klimaat en cultuur met zich meedraagt dan de westerse witte wereld.

In de afgelopen 60 jaar zijn de meeste geadopteerden die hulp nodig hadden(of uithuisgeplaatste zijn), in het hokje hechtings- en gedragsproblemen geplaatst. Terwijl dit gedrag vaak een normale gezonde reactie is op een situatie die abnormaal is.

 Het grotendeel van de huidige wetenschap en hulpverlening weet inmiddels dat een kind dat gescheiden wordt van zijn of haar moeder in een staat van machteloosheid verkeert, omdat de signalen die het uitzendt naar de moeder geen gehoor krijgen. Met als gevolg dat het doodsangsten ervaart en om te overleven zich gedwongen moet splitsen. Het oorspronkelijke deel en het traumadeel wordt stelselmatig weggeduwd door de baby of het kind (en later de volwassen) en het overlevingsdeel is het deel dat het contact aangaat met de nieuwe abnormale situatie en de mensen die daarbij horen. Wat soms wordt overweldigd door het getriggerde traumadeel. Dit kan zorgen voor ongewenst gedrag waardoor de geadopteerde te vaak wordt beoordeeld op het gedrag en opnieuw afwijzing, verlatenheid of machteloosheid ervaart. En dan hebben we het nog niet eens over de oorsprong van de eenzaamheid, leegte en verscheurdheid die veel geadopteerden bewust of onbewust met zich meedragen.

Naast dit alles verliezen geadopteerden ook juridisch gezien hun oorspronkelijke identiteit en krijgen een nieuwe identiteit. Een identiteit die is bedacht door de tehuizen, adoptieorganisaties en de adoptieouders. Dit zorgt ook voor verwarring over wie je bent, het verlies van het oorspronkelijke zelf, geeft onzekerheid over bestaansrecht en verlaagt het zelfbeeld.

Ook zien we dat te veel geadopteerden, mede door de invloed van de DSM-5, worden behandeld op de gevolgen i.p.v. de oorzaak en vaak vanuit een cognitieve benadering. Terwijl de verwonding zich heeft gevormd in de pre verbale fase en de trauma sporen zich hebben opgeslagen in het lichaam.

Ook is de kennis vanuit de wetenschap nog te vaak gestoeld op onderzoek van adoptie -en of pleegouders of in opdracht van organisaties die adoptie als verdienmodel hebben.

Geadopteerden die hulp zoeken zijn meestal onbewust op zoek naar hulp bij het herstellen van de verbinding met zichzelf en het lichaam, emotieregulatie, sociale weerbaarheid en het verhogen van hun zelfbeeld. Ze willen graag leren leven i.p.v. te moeten overleven.

Dus terugkomend op de vraag of interlandelijke geadopteerden passende zorg kunnen krijgen van witte hulpverleners zonder adoptie- en migratieachtergrond? Ja, dat is zeker mogelijk. Echter, is het belangrijk dat de nadruk ligt op het kunnen begrijpen van de oorzaken van de primaire verwonding, het verschil tussen vroegkinderlijk trauma bij het opgroeien bij bloedverwanten en het niet opgroeien bij bloedverwanten en of je eigen land, adoptie sensitieve ondersteuning en het bieden van zorg die aansluit bij de complexiteit van afstand en adoptie.